Etapy rozwoju człowieka

.

Życie i rozwój człowieka można podzielić na etapy. Studiując literaturę można zauważyć, że podział ten jest różny u różnych autorów. Inny podział spotykamy w ujęciu medycyny, inny w psychologii, czy pedagogice.

W. Jasiński wyróżnił 8 okresów rozwojowych według podstaw medycyny (pediatrii):
1. okres płodowy (10 miesięcy księżycowych),
2. okres noworodka (15 dni),
3. okres niemowlęcy (do końca 1 roku życia),
4. okres dzieciństwa (do 4 roku życia),
5. okres przedszkolny (do 7 roku życia),
6. okres szkolny (do 14 roku życia),
7. okres dojrzewania (do 17 roku życia),
8. okres młodzieńczy (do 20 roku życia) (Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania, red. Wolański N., PWN, Warszawa 1979).

T. Tomaszewski podzielił te okresy według poznania nowych funkcji:
1. wiek dziecięcy:
- wczesne dzieciństwo (od 0 do 2 - 3 lat),
- drugie dzieciństwo (od 3 do 7 - 8 lat),
- trzecie dzieciństwo ( od 7 - 8 do 11 - 13 lat),
2. wiek młodzieńczy,
3. okres pokwitania,
4. przekwitanie (Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania, red. Wolański N., PWN, Warszawa 1979).

M. Żebrowska zajmuje się podziałem pod kątem psychicznego rozwoju dziecka:
1. niemowlęctwo ( do 1 roku życia),
2. wiek poniemowlęcy ( od 1 do 3 roku życia),
3. wiek przedszkolny ( od 3 do 7 roku życia),
4. wiek szkolny (od 7 do 11 - 12 roku życia),
5. starszy wiek szkolny (od 12 - 13 do 17 - 18 roku życia) (Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, red. Żebrowska M., PWN, Warszawa 1986).

Podział na okresy i przyporządkowanie ich określonym latom życia zostało dokonane na podstawie trzech kryteriów:
• sposób i poziom poznawania i uświadamiania sobie przez dziecko otaczającej rzeczywistości,
• dominujący rodzaj działalności dziecka,
• specyficzne formy i metody oddziaływania wychowawczego.

Podstawą wyodrębnienia wieku przedszkolnego jako okresu rozwojowego jest:
- dominująca w tym wieku forma działalności,
- charakterystyczne warunki i sposoby wychowania stosowane w rodzinie i przedszkolu,
- wyższy poziom uświadamiania sobie i poznania przez dziecko szerszego kręgu otaczającej je rzeczywistości.

.

Cele wychowania przedszkolnego

.

Przedszkole pełni funkcję opiekuńczą, wychowawczą i kształcącą. Zapewnia dzieciom możliwość wspólnej zabawy i nauki w bezpiecznych, przyjaznych i dostosowanych do ich potrzeb rozwojowych warunkach.

.

Zgodnie z nową podstawą programową (rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku) celem wychowania przedszkolnego jest:

1. wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji;

.2. budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe;

.3. kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek;

.4. rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi;

.5. stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych;

.6. troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych;

.7. budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych;

.8. wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne;

.9. kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej;

.10. zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej.

.

Edukacja przedszkolna w UE i w Polsce

.

W Europie wczesną edukacją objętych jest średnio 80% małych dzieci.
W Belgii, Irlandii czy na Węgrzech do przedszkola chodzą wszystkie maluchy, we Francji i Włoszech – 98%.
Według najnowszego raportu GUS, tylko 41% polskich dzieci w wieku 3–5 lat chodzi do przedszkola. To prawie najsłabszy wynik w Unii Europejskiej. Jeszcze gorzej jest na polskich wsiach. Tam odsetek ten nie przekracza 14%.

Na niski poziom upowszechnienia wychowania przedszkolnego w Polsce wpływa przede wszystkim niedocenianie przez polskie społeczeństwo znaczenia wychowania przedszkolnego oraz jego wysokie koszty.
Następstwem podjęcia nauki w szkole bez właściwego wcześniejszego przygotowania są często trudności z opanowaniem czytania, pisania i liczenia, a co za tym idzie – niechęć do szkoły, nauczycieli, rówieśników. Zdarza się że nawarstwiające się problemy prowadzą do nerwic i fobii szkolnych.

Strategia lizbońska (10-letni plan rozwoju dla UE) zobowiązuje wszystkie kraje członkowskie do końca 2013 r. posłać do przedszkoli 90 proc. dzieci.
Z uwagi na powyższy fakt oraz ze względu na znaczenie wychowania przedszkolnego dla intelektualnego, emocjonalnego i społecznego rozwoju dziecka priorytetem działań Ministerstwa Edukacji Narodowej jest obecnie:
- obniżenie obowiązku szkolnego do 6 roku życia,
- upowszechnienie wychowania przedszkolnego dzieci w wieku 3-5 lat,
- wprowadzenie obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dla dzieci 5-letnich,
- uzupełnienie systemu edukacji innymi formami wychowania przedszkolnego.

.